Schrijfster en Homie Marion Hoogwegt ziet duurzaam toerisme als de toekomst van Spanje. Ze woont al 35 jaar in Andalusië en runde er zelf een aantal hotels. Vorig jaar trok ze met haar camper door het land voor haar nieuwe boek Duurzaam door Spanje.

´Duurzaam reizen betekent voor mij dat je keuzes maakt, bedachtzaam omgaat met de natuur, zoveel mogelijk rekening houdt met het milieu en zorgt voor zo min mogelijk impact op de lokale bevolking. Maar ook dat je eet wat de lokale pot schaft. Ik zag in Spanje steeds meer leuke initiatieven ontstaan en dat maakte me nieuwsgierig.

Daarom besloot ik vorig jaar om met mijn camperbusje een lange roadtrip door Spanje te maken om duurzame Spaanse ondernemers te interviewen over hun leven, hun werk en hun keuzes.´

Vrije biologische bierbouwers

Ik start mijn zwerftocht door Spanje niet ver van mijn huis in Andalusië bij Mayte en Ruben, die in Huelva hun eigen biologische brouwerij zijn begonnen. Mayte was lerares Spaans in Duitsland en raakte in de ban van Duits bier. Toen ze Rubén leerde kennen besloot ze terug te gaan naar haar geboortestreek om daar een talenschool op te zetten. Rubén was aannemer en raakte net als Mayte verslingerd aan de smaak van Duits bier.

Het was de tijd dat overal in Spanje artisanale bierbrouwerijen uit opkwamen. Rubén begon te experimenteren met een tweedehands ketel en zo ontstonden hun eerste bieren. ‘Een van de belangrijkste voordelen van onze ommezwaai is dat we meer tijd voor elkaar en voor onze dochters hebben,’ vertelt Mayte in de grote tuin waar ze proeverijen houden, lekker eten serveren en in het weekend concerten organiseren. ‘Tijd is voor ons belangrijker dan geld’, vervolgt ze. ‘We gaan voor kwaliteit niet voor kwantiteit. Mensen kunnen hier in alle rust komen genieten van een frisse pint, gebrouwen op de plek waar je uren kunt blijven hangen.´

Vanuit Andalusië trek ik met mijn bus noordwaarts naar Extremadura waar ik heb afgesproken met vogelvorser Raúl in Nationaal Park Monfraguë. Net als Mayte had hij eerst een heel andere carrière voor ogen. Na zijn studie sociaal cultureel begeleider werkte hij met jongeren in de achterbuurten van Madrid. Tot zijn vriendin Natalia hem invoerde in de magische vogelwereld van Extremadura.

Naast het hectische werk in de stad vond hij rust en evenwicht in de natuur. Inmiddels is zijn hobby zijn beroep en kun je met hem mee om vogels te spotten in dit prachtige vogelparadijs. Een bijzonder project waar Raúl aan meewerkt is Blind Explorer. Via een app kunnen mensen met een visuele beperking autonoom natuurwandelingen maken.

´Het is geweldig om te zien hoe gelukkig visueel beperkte bezoekers zijn als ze eens geen hulp van een ander nodig hebben bij een activiteit´, vertelt Raúl. ‘Door middel van piepjes die links, rechts en rechtdoor aangeven die je kunt horen via een koptelefoon, kunnen ze het pad volgen. Onderweg horen ze waar je kunt stoppen om uit te rusten of een boombast of rotswand te voelen terwijl je uitleg krijgt.’ Het is een fantastisch innovatief project dat al meer dan duizend kilometer wandelplezier brengt in heel Spanje. In het Spaans maar ook in het Engels, Frans en Catalaans.

Kasteel vol liefde in de natuur

Ik trek verder noordwaarts en rijd richting Salamanca waar ik iets buiten de stad bij Castillo de Buen Amor mijn bus parkeer. Eigenaresse Pilar Fernández de Trocóniz Tapia ontvangt me met twee glazen eigengemaakte wijn en een verrukkelijk kaasplankje. Ondanks haar adellijk klinkende naam draagt ze haar haar in een rommelige staart en onder haar nagelranden ontdek ik zwarte randen. Pilar ziet me naar haar handen kijken en verontschuldigt zich met een glimlach: ´Neem me niet kwalijk, ik kom net uit de wijngaard.´

Pilars grootouders kochten het in 1956 en pas later besloten haar ouders om het om te bouwen tot een hotel. De meest recente verandering in het hotel zijn de hernieuwde energiebronnen. Fossiele brandstoffen zijn in de ban en ze gebruiken nu geothermische en zonne-energiesystemen, die het kasteel van verwarming en airconditioning voorzien.

Dat merk je natuurlijk niet als je naar het kasteel kijkt, want alles zit goed verborgen. Verder wordt het gebruikte water na filtering weer gebruikt op het land waar ecologische gewassen verbouwd worden. Ook doet Pilar haar best om zoveel mogelijk mensen uit de nabije omgeving aan werk te helpen. Ze runt het kasteelhotel inmiddels al 20 jaar. Daarnaast maakt ze haar eigen ecologische wijn. ´ Biologische wijn maken is het mooiste wat er is. Ik heb niet veel nodig, enkel één zijn met de natuur is voor mij voldoende.´

Prehistorisch genieten

In de Picos de Europa ga ik op bezoek bij kaas- en cidermakers en in natuurpark Somiedo trek ik erop uit met Sofia om beren te spotten. Na dit wilde avontuur buig ik af naar de Ebro Delta aan de oostkust. De oesterfarm van Catalaan Albert Grasa heet een batea.

Mosselen kweekt hij hier in negen maanden, oesters hangen wel twee jaar aan de touwen in zee voordat ze geplukt kunnen worden. ´Oesters vragen naast tijd en geduld ook respect´, vertelt Albert. En dat laatste wordt wel eens vergeten. Het zijn prehistorische dieren die de tand des tijds hebben weerstaan.

Enkele jaren geleden is ontdekt dat oesters virusdeeltjes opnemen, terwijl ze zeewater filteren. Eén oester filtert 200 tot 300 liter zeewater per etmaal. Uit experimenten blijkt dat een oester binnen drie uur maar liefst 12% van de virusdeeltjes uit het water haalt. Door deze eigenschappen van de oester, zijn de gebieden waar ze gekweekt worden schoner en is de biodiversiteit groter dan op andere plaatsen. Oesters zijn dus duurzaam én ecologisch. Daarnaast zijn ze natuurlijk ook gewoon lekker en erg gezond. Én de oesters uit de delta zijn de meest gewaardeerde van heel Spanje.

Therapeutisch rijstveld

Nu ik toch in de Ebro Delta ben, ga ik langs bij Polet. In een korte spijkerbroek en op blote moddervoeten komt hij op mij toelopen. Je zou niet zeggen dat hij bijna tachtig is. Als ik mijn sandalen op zijn verzoek heb uitgedaan, volg ik hem de ecologische rijstvelden in.

Mijn voeten zakken centimeters weg in de modder. Polet is een van de pioniers van het ecotoerisme en promotor van het Europees handvest voor duurzaam toerisme dat het Parque Natural een paar jaar geleden implementeerde. Als activist en verdediger van de Delta, gelooft hij dat deze gered kan worden.

Ecotoerisme was eerst een soort hobby die hij combineerde met zijn werk als sporttechnicus. Later ging hij een stap verder met de oprichting van zijn bedrijf voor ecotoeristische ervaringen. Dat is inmiddels ruim twintig jaar geleden. ´Wij zijn het enige culturele en therapeutische rijstveld in het westen´, vertelt Polet trots.

Inspiratie voor Duurzaam reizen door Spanje

Het boek Duurzaam door Spanje bestaat uit 35 portretten van duurzame en gepassioneerde ondernemers in de Spanje. Bij alle interviews staan de adressen die je kunt bezoeken. Je kunt het boek bestellen via  www.maxperiencespain.com en via iedere boekhandel in Nederland. Duurzaam door Spanje is een boek boordevol inspirerende verhalen voor mensen die houden van reizen door Spanje en de duurzame kant buiten de gebaande paden van het land willen leren kennen.

Voor nog meer inspiratie klik je hier.